Gezi Kitapları

İlk gününden Gezi Direnişi'nin hakkında türküler söylenecek, öyküler anlatılacak, kitaplar yazılacak bir şeyler olduğu belliydi. Önce twitler geldi, sonra şarkılar, dergiler. Şimdi de kitaplar bir bir piyasaya çıkıyor. Hatta o kadar hızlı ve çok çıkıyor ki ben bu kadarını beklemiyordum. Belki de kitap okumanın bir protesto çeşidi olduğu, ihtiyaçları karşılamaya kütüphane kurarak başlanan günler için bu kadar kitap yazılmasına şaşırmamalı. Bir listesini yapayım da belki arayanlar vardır, ileride lazım olur dedim.

Magazin

Henüz haziran ayındayken kitapçılarda yerini alanlar oldu. Ben bunların çoğunu heyecanla elime alıp hayal kırıklığıyla yerine bıraktım. İçi kimin nerede çektiği belli olmayan (böylece en azından görsel bir arşiv değeri de taşımayan) fotoğraflar, Twitter’dan derlenmiş sözler ve sloganlarla dolu bu kitapların baskı maliyeti dışında pek bir maliyeti olmasa da 10-15 TL’ye satılması beni elbette rahatsız etti. İşin magazinine kaçan bu kitapların hepsini okumadığımdan bir istisna olabileceğini söyleyeyim.

1. Çapulcu
Bekir Öztürk
Togan Yayınevi
2. Gezi Direnişi – En Özel Fotoğraflarla
Ferhan Bayır
Kaynak Yayınları
Fotoğraflar, duvar yazıları ve Noam Chomsky’den Roger Waters’a ünlülerin Gezi açıklamaları.
3. Bir Çapulcunun Hatıra Defteri
Erol Hazırcı
Destek Yayınları
4. Çapulcuların Sosyal Medya Paylaşımları
Hasan kargı
Etki Yayınları
5. Geziden Orantısız Zeka
Serkan Akkuş
Sınırsız Kitap
6. ''Gezi'' Günlükleri
Gamze Erbil (editör)
Yazılama Yayınevi
6 Haziran'da piyasaya çıkan bu 60 sayfalık kitapçık 4. baskısını yapmış.
7. Çapulcunun Gezi Rehberi
Eylem Aydın
Hemen Kitap
5. baskısını yapmış.
8. Anneme Gezi Parkı’nda Olduğumu Söyleme O Beni Okulda Sanıyor…
Gezi Parkı Direnişçileri
Parşömen Yayınları
Duvar yazılarından oluşuyor.
9. Bağzı Şeylere Öyküler – 28 Yazardan Gezi Parkı Öyküleri
Kadir Yüksel (Editör), Ferit Edgü, Necati Tosuner, İlhan Durusel, Zafer Doruk, Celal İlhan, Remzi Karabulut, Kerem Işık, Özcan Öztürk, Türker Ayyıldız, Sinan Sülün, Mahir Ünsal Eriş, Fuat Sevimay, Zeynep Ünal, Vuslat Çamkerten, Adnan Özyalçıner, Mehmet Zaman Saçlıoğlu, Tansu M. Gülaydın, Aziz Gökdemir, Hakan Bıçakcı, Gamze Güller, Zeynep Sönmez, Berna Durmaz, Mehmet Fırat Pürselim, Şenay Eroğlu Aksoy, Onur Çalı, Hakkı İnanç, Murat Taş, Semih Öztürk
Aylak Adam Kültür Sanat Yayıncılık
10. #direngezi  - Fotoğraflarla Taksim Gezi Parkı Olayları
Sercan Can
Zepros Kitap

Daha Ciddi Şeyler

Zaman geçtikçe daha anlamlı, daha içerikli kitaplar raflardaki yerini aldı. Bazı kitaplarsa halen yazılmaya çalışılıyor. Şahitliklerin ve anıların toplanacağı ve tarihe bir not düşülmesine vesile olacak kitapların çıkmasını dört gözle bekliyorum. Yine aşağıdaki kitapların hiçbirini okumadığımı, incelemelerimden "ciddi" bir intiba alarak kitapları buraya eklediğimi belirteyim.

11. Gezi Direnişi: Türkiye’yi sarsan 30 Gün – Artık Hiçbir Şey Eskisi Gibi Olmayacak
Aykut Küçükkaya, Emre Kongar
Cumhuriyet Kitapları
12. Diren Gezi
Zeki Özkorkmaz
Cumartezleri Yayınevi
13. Direnişi Düşünmek 2013 Taksim Gezi Olayları
Alain Badiou, Volkan Çelebi, Gizem Çıtak, Işık Ergüden, Jean Luc Nancy, berbard Stiegler, Ahmet Sosyal, Gökbörü Sarp Yanyıldız, Gökhan Kodalak, Jacob Rogozinski, Slavoj Zizek
MonoKL
14. Gezi Parkı Direniş Yazıları – Yeryüzü’nün Asi Çocukları
Akın Ok
Enki yayınları
15. Kent, Kapital ve Gezi Direnişi
Mustafa Sönmez
Nota Bene Yayınları
16. Direniş Günleri  - Gezi’den Tahrir’e
Nihat Genç
Kırmızı Kedi Yayınevi
17. Gezi Direnişi: Türkiye’nin Enteresan Başlangıcı
(Gezi direnişi Brosürleri : 5)
Foti Benlisoy
Agora Kitaplığı
18. Gezi’nin Yükselişi, Liberalizmin Düşüşü
(Gezi direnişi Brosürleri : 4)
Cihan Tuğral
Agora Kitaplığı
19. Hakikat Kazanacak – Antenler, Rotatifler, Kitaplar Yalan Söylüyor
(Gezi direnişi Brosürleri : 3)
Tarık Ali
Agora Kitaplığı
20. Gezi  Fenomeni  -  Bireyselleşme ve Demokrasi
Erol Özkoray, Nurten Özkoray
İdea Politik
21. Taksim’de Kutsal İsyan  -  Ulusalcı Gözüyle Gezi Direnişi
Kolektif
İleri Yayıncılık
22. Güneşin Evlatları – Bir Direniş Efsanesi
Ali Ekber Ertürk
Tanyeri Kitap
“Sırrı Süreya Önder, Ahmet İnam, Nasuh Mahruki, İhsan Eliaçık, transseksüel Asya, başörtülü eylemci Fatma Budak gibi isimlerin görüşlerinin ve olayları birebir izleyen ve yaşayan foto muhabirlerinin görüntülerinin yer aldığı kitap, ölen gençlerimizin annelerinin önsözüyle hazırlandı.”
23. Gezi Parkı Sürecine Dijital Vatandaş’ın Etkisi
Ali Rıza Babaoğlu, av. Meltem Banko
E-kitap, ücretsiz ulaşmak için http://geziparkikitabi.com/
24. 31 Mayıs 2013 – Devrim Taksim’de Göz Kırptı
Kolektif
Kaldıraç Yayınevi
Günce, röportajlar, makaleler, belgeler…
25. Bu Daha Başlangıç
Yalçın Çakır
Kırmızı Kedi Yayınevi
Yalçın Abi olayların en başından beri sokaktaymış, kendi çektiği resimleri de kullanarak bir gazeteci olarak şahit olduklarını yazmış. 
26. Yaşarken Yazılan Tarih
Gürsel Göncü (Haz.)
Metis Yayıncılık
Doğuş Grubu'na ait NTV Tarih'in yasaklanan ve dergiyi kapattıran sayısı karşınızda.
27. Abdocan: Ölümden Başka Her Şey Olacak
Zafer Cömert, Cezmi Ersöz (Haz.)
Kaynak Yayınları
28. Çapulcu musun Vay Vay
Muzaffer İzgü
Bilgi Yayınevi
İzgü'den direniş ve genel olarak son yıllardaki ''muhafazakar yapı''mıza ilişkin öyküler.
29. Gezi'nin Güzel İnsanları
Ayşe Arman
Doğan Kitap
Direnşçilerden polislere, direnişle ilgili herkesle röportajlar.
30. Biz Orada Mutluyduk
Müge İplikçi
Doğan Kitap
Söyleşiye devam.
31. Direniş Öyküleri
Kolektif
Nota Bene Yayınları
7 şehirden 18 yazarın kendi şehirlerindeki direnişi anlattığı öyküler.
32. Gazeteci Gözüyle Direniş
Coşkun Aral (ed.)
Kırmızı Kedi Yayınevi
21 gazetecinin çektiği fotoğrafların seçkisini Coşkun Aral yapmış. Özellikle de magazin bölümnde bahsettiğimiz kitapların aksine bu kitapta kullanılan fotoğraflar için izin alınmış.
33. Gezi Direnişi Üzerine Düşünceler
Özay Göztepe (ed.)
Nota Bene Yayınları
34. Kent, Kapital ve Gezi Direnişi
Mustafa Sönmez
Nota Bene Yayınları
35. Gezi Ruhu ve Politik Teori
Murat Özbank
Kolektif Kitap
36. Gezi, İsyan, Özgürlük: Sokağın Şenlikli Muhalefeti
Kemal İnal
Ayrıntı Yayınları
37. Gözün İsyanı: Gezi
Sinan Çakmak (fotoğraf), Ahmet Güntan, Şebnem İşigüzel, Ümit Alan, Gökhan Tan
Boyut Yayın Grubu
Sinan Çakmak'ın kamerasından gün gün dieniş fotoğrafları; yazarların kaleme aldıkları metinlerle birlikte.
38. Türkiye'nin Gezi'si
Özlem Kılıç
Postiga
Her kesimin görüşlerini bir araya toplama iddiasındaki söyleşi kitabı.
39. Türkiye Ağaca Neden Sarıldı?
Nesrin Turhan, Özge Şener
Barolar Birliği Yayınları
TBB tarafından hazırlanmış, olayların gelişiminden fotoğraflara, baroların açıklamalarından Cumhurbaşkanına sunulan bilgi notuna kadar birçok belge ve bilginin bir araya toplandığı ciltli bir kitap.
40. Sıcak Haziran
Nuray Sancar
Evrensel Basım Yayın
41. Bireyselleşme ve Demokrasi: Gezi Fenomeni
Nurten Özkoray, Erol Özkoray
Politika Yayınları
Bizzat başbakanın, kendine kamu görevinden dolayı alenen hakaret edildiği iddiasıyla dava açtığı kitap,  olayları sosyoloji ve siyaset bilimi pencerelerinden ele alıyor.


Siz de bildiğiniz kitapları listeye ekler, okuduklarınız hakkında yorumlarınızı paylaşırsanız mesud olurum. Bir de Gezi olayları hakkında yazılmamış ama direnişi anlamaya yardımcı kitapların listesi Egoist Okur'un Gezi İçin Hem Okuyalım Hem Direnelim başlıklı yazısında...

Dünyanın Alt Ucuna Yolculuk, TAZMANYA

Tazmanya’yı nasıl bilirsiniz? Benim aklıma Tazmanya denildiğinde ilk olarak çocukken Bugs Bunny ile maceralarını izlemeye doyamadığım çizgi film karakteri geliyor. Hani şu homur homur ortalarda kendi etrafında dönerek dolanan ve hemen hemen herşeyi yiyebilen canavar. Neredeyse hepimiz Tazmanya adını ondan öğrenmişizdir, böyle bir yer vardır dünya üzerinde ve bu canavar orada yaşamaktadır. Ama acaba nerededir, nasıl gidilir, neler yapılır hiç merak etmiş miydiniz?

Şimdi koltuklarınızın dik, masalarınızın kapalı olduğundan emin olun çünkü birazdan hep birlikte adını çizgi film karakteri olarak tanıdığımız Tazmanya Canvarının ana vatanına, dünyanın alt ucuna doğru yolculuğa çıkacağız.

YAZININ DEVAMINI okumak icin TIK TIK TIK»

Dumankara: Hayat Bir Yangındı

Dumankara, kitap tanıtımından da anlaşılacağı gibi arka sokaklarda, kenar mahallelerde geçen Ankara dekorunda 21 hikaye anlatıyor. Hikayeler eskiden yeniye doğru sıralanmış; 1916'da Ermeni mahallesinin ateşe verilmesiniyle başlıyor. Sonraki hikayelerin hepsinde bir cinayet, bir mapusluk, bir kabadayılık, bir fakirlik var. Birbirine benzer şekilde o kadar çok adam harcanıyor ki insan bir süre sonra acaba hepsi böyle mi diye endişelenmiyor değil. 1950'lere geldiğimizde hikayeler biraz daha çeşitleniyor ve benim beğendiklerime geliyorsunuz. İlk öykü olan Ankara 1916'dan sonra Mazhar ile Galip, Neşet Coşar, Ferdi, Bilmiyorum Fatma ve Koltuk benim favorilerim. Bunlardan birer satır da olsa bahsetmezsem olmaz…

Mazhar ile Galip… bence kitaptaki en detaylı kurgularından birini içeriyordu. Okurken iri yarı, diğerini önder bellemiş Galip ile kısa boylu, akıllı görünen Mazhar'ı Steinbeck'in Lenny ile George'una banzettim. En sevdiğim yazar Steinbeck diye her gördüğümü ona yoruyorum, edebi derinliğim burada boy veriyor diye bunu hemen aklımdan çıkardım. Öyküleri okuduktan sonra Cantek'in giriş yazısını okuyunca gördüm ki gerçekten de varmış böyle bir şey.

Neşet Coşar… bazen arkadaşlarım bak çok komik diye bir video, film veya dizi izletirler; ben film veya diziyse ilk on dakikasında sıkılır kalkarım video ise sabrederim; ikinci videoyu açmaya kalkana da mani olurum. Meğerse ben absürd komedi sevmiyormuşum. Buradaki Angaralı süper kahraman absürd mizaha girer mi bilmem ama bunu beğendim. Bu duygulu kahramanın ''Deliye kudur koydurmayın… Len beni oynattırmayın. Hepicinizi portlatırım. Beni küfretirmeyin!'' diyerek gözlerinden ışın çıkararak düşmana saldırmasını göz yaşlarıyla izleyen ''vay ulubatlım'' diye diye methiyeler düzen polisleri gülerek okudum. ''Kim la bu bebe?'' tavrını da Neşet'le birlikte iliklerimde hissettim (BA burada koşarak gidip la bebe tişörtünü giyip geliyor). Çizim hakkında yorum yapabilecek değilim ama öykünün bana komik gelmesinde çizimlerin de özel etkisi olduğunu düşünüyorum.

Dumankara from iletişim yayınları on Vimeo.

Ferdi… Böyle bir şeyin olabilecğini hiç düşünmemiştim. Okuyunca da maalesef gayet olabilir göründü gözüme. Yalnız bu Ankara'da yaşamış büyük adamların anılarında göremeyeceğiniz, eski haber kupürlerinde bulamayacağınız türden bir hikaye. Buna ancak yazar şahit olmuştur diye düşünmüştüm ki evet otobiyografik bir tarafı varmış. Kitapta başka hikayelerde de irkilerek görüldüğü üzere memlekette linç etmek, döverek adam öldürmek, suçlayıp etiketlemek ne kolay ne sıradan bir olaymış arkadaş!

Bilmiyorum Fatma… O aile o cümleler o orta sınıflık o kadar bilindik ki… Gerçek bir öyküye dayanıyormuş ama bunu yazarın açıklamasına da gerek yok aslında. Şu günlerde de yaşananları acı acı anlattı bana. Hele o alkışlama…

Koltuk… Hikaye sıradan ama anlatımı, kurgulanışı güzel. Üç kişilik bir grup bahçedeki bir koltuk hakkında bir hikaye uyduruyorlar. Hikaye bir aşk üçgenini ve bir cinayeti içeriyor ama bu hikayeyi anlatanlarla hikayenin kahramanları arasındaki hem fiziki hem de ilişkisel benzerlikler insanın aklına değişik değişik şeyler getiriyor. Okuyan biri o da aynı şeyi mi düşünmüş paylaşırsa memnun olurum.

Yazarın kitabın başında bu çalışmayla ve genel olarak Ankara'yla ilgili düşüncelerini anlattığı bir giriş yazısı var. Bu yazıyı kitabı bitirdikten sonra okumanızı tavsiye ederim. Hikayeleri okuduktan sonra o açıklama ve yorumların çok daha anlamlı oluyor. Bu yazıda öykülerin esinlenildiği eser ve yazarların adı da var ki bence buradan iz sürerek pek güzel şeyler okunabilir. Bir de ben bu hikayeler Ankara'ya özgü değil, başka herhangi bir yerde geçiyor olabilirdi diye düşünürken bahsettiğim bölümde yazarın şu sözleriyle karşılaştm alıntılamak zorundayım:

''Bu hikayeler İstanbul'da veya Adana'da da geçebilirdi. Sofya'da veya İskenderiye'de… Ankaralı hikaye olmaz olsa olsa Ankara'da geçen hikaye olur. … aslolan insandır, ona dair hikayelerdir. Bu albumu o gözle okursanız sanki daha doğru olur. Ankara'da geçen çizgi roman yokmuş, öykü ve roman azmış, o da başka mesele. En azından benim öyle bir derdim, telafi etme arzum yok, bu da bilinsin isterim.''

Bunu çizen bunu da çizdi.

Ben Levent Cantek'i Birikim dergisindeki yazılarından tanıyordum, siz de diğer mizah çalışmalarından tanıyorsunuzdur belki. Yazarın Dumankara'yla ilgili röportajını Öteki Sinema'da bulabilirsiniz.

Bu kitabı ODTÜ'deki kitapçıda görüp müthiş bir keşif yaptım diye düşündüm. Elbette çizgi roman ve grafik roman ilgilileri bu albumu çoktan gündemine almıştı. Haklılar da çünkü bu grafik roman türünün ülkedeki ilk örneği. Grafik ve çizgi romancılık hakkında bilgim olmadığından çizimler konusunda atıp tutamayacağım. Çizerler hakkında bilgiye ise hem kitabın son sayfalarından hem de internet sitesinden ulaşabilirsiniz. Yalnız çizerlerden biri olan Murat Başol'un yanda gördüğünüz güzel çizimin de sahibi olduğunu belirtmek isterim.

Son olarak daha fazla Ankara'da geçen kitap isteyenleri 06 Plakalı Kitaplarbaşlıklı yazıya davet ediyor, Dumankara'yı da sıra dışı işlerden hoşlanıyorsanız kaçırmayın diyorum.

* Ankara'da geçen romanlar listemi paylaşacağım yakında. Az olunca bulmak da zor oluyor, böylece okumak isteyenlere yardımcı olurum belki.