Evrimsel

Efenim, Kitap Notları her gün genişlerken ele alınan kitaplar sadece benim ilgi alanımla ve bilgimle sınırlı kalsın istemedim. Hakkında genel olarak koyu bir cehaletin (yani bildiğini sanırken bilmemenin) kol gezdiği bir konuda, evrim konusunda, bu konuyla ilgilenen bir arkadaşıma neler okunabilir dedim. Cevabı aşağıdaki gibi oldu.

"  Prof. David Sloan Wilson hem biyoloji, hem de antropoloji kürsüsüne sahip bir akademisyen. Ama kendisini bir evrim biyologundan ziyade bir “evrimci”olarak tanımlıyor. Evrim teorisini bu kadar önemli kılan ve popüler bir tartışma konusu haline getiren kapsayıcılığının kalbine giriyor ve günlük hayat fenomenlerine, birbirini tamamlayan muazzam bir evrim yapbozunun parçaları gözüyle bakıyor. Bu evrimci bakış açısıyla evrim teorisini ve işlevlerini bilimsellikten uzaklaşmama gayretiyle birlikte güler yüzlü bir şekilde tanıtıyor Herkes İçin Evrim'de. Yazara göre bilim, ellerin kolların sıvanıp işe adeta girişilen bir deneyim. O yüzden kitapta da ilginç deneylerden ve pek çok atıftan yararlanılmış. Ama gözünüz korkmasın çünkü pek çok popüler bilim kitabı gibi, bilim insanı olmayanlar için bilim kitabı formatında. Bu yüzden de anlaşılır ve basit bir üslup kullanmaya özen gösterilmiş. Kitap 36 bölümden oluşuyor. Bu kitap, artık kabak tadı vermiş tartışmaların dışına çıkıp bu teorinin bize sunduğu vizyondan keyif almayı hatırlatıyor, o yüzden yeri ayrı. Niyet din-bilim tartışmalarından sıyrılıp evrimin işlevselliği hakkında eğlenceli bir şeyler öğrenmekse, gayet uygun bir seçim.

Richard Dawkins dünyanın en popüler biyologu. Bu popülerliği daha çok dinler hakkındaki görüşleri ve sivri dili sebebiyle olsa da o aslında önemli bir biyoloji profesörü. Dawkins’in 11 tane basılı kitabı var ve çoğu da Türkçeye çevrilmiş. Aslında kendisi bu önemli kuramı anlatan en tanınmış insan olarak dünya görüşünü çok fazla ön plana çıkardığı gerekçesiyle kimilerine pek sıcak gelmiyor. (Kimi evrim biyologlarına bile!) Ancak yazdığı kitaplarda genel olarak “ikna edicilik” düsturunu seçmesi, geniş kitlelerce bilinmeyen veya yanlış bilinen olguları yalın hale getirip iyi bir evrim temeli vermesine katkı sağlıyor.  “Tanrı Yanılgısı”nı ve bir gen merkezli evrim teorisi kitabı olan “Gen Bencildir”i bir kenara bırakırsak, genel olarak evrimi anlattığı popüler kitapları şunlar: (yeryüzündeki en büyük gösteri)

Yeryüzündeki En Büyük Gösteri: Bu kitapla Dawkins, popüler evrim tartışmalarında karşıtlar tarafından hâlâ sıklıkla kullanılan “sadece bir teori”, “kayıp halkalar nerede?” gibi argümanlara cevap veriyor ve kendi argümanlarını sunuyor. Bir çeşit bilimsel polemik kitabı gibi olsa da kanıtlarla, resimlerle destekli ve öğretici olduğu bir gerçek.

Kör Saatçi: Bu kitapta evrimsel mekanizmaları meşhur “kör saatçi” metaforu üzerinden ve ilginç örneklerle anlatıyor. Okumamın üzerinden çok zaman geçti ama bu kitabın, evrimi anlamak istediğim ilk zamanlarda bana o kapıyı açan anahtar olduğunu söyleyebilir ve meraklılara tavsiye edebilirim.

Bunun dışında da Stephen Jay Gould ve Ernst Mayr'ın henüz okumadığım kitapları ile Dawkins’in geçmişe doğru giderek evrimin tarihsel sürecini anlattığı Ataların Hikayesi'ni de okuyup umarım başka bir zaman burada B A’nın izniyle paylaşırım. "


Benim için bir zevk, her zaman beklerim :)