Shakespeare and Company

Dünya’nın en ünlü kitapçısı belki de Paris’in Latin mahallesindeki Shakespeare and Company’dir.  Aslında iki Shakespeare and Company’den bahsetmek gerek.  İlki Sylvia Beach tarafından 1919’da kurulan ve Ernest Hemingway, F. Scott Fitzgerald, Gertrude Stein, Ezra Pound, James Joyce  gibi yazarlarının buluşma noktası haline gelen kitapçı. Aynı zamanda bir kütüphane ve yayınevi. Parasızlık günlerinde Hemingway buradan az kitap ödünç almamış. James Joyce’un şaheseri Ulysses ise ülkesinde yasaklıyken 1922 yılında Shakespeare and Company tarafından basılmış. 1940’ta Almanlar Paris’i işgal edince kitapçı da kapanmış.

Kayıp Kuşak özel bir bölümü hak ediyor.

İkinci Shakespeare and Company ise George Whitman tarafından 1951 yılında kurulmuş. İşte turist rehberlerine ilk ondan giren mekan da Whitman’ın kitapçısı (ancak kitapçının bu adı almasının Sylvia Beach’in 1963’teki ölümünün akabinde gerçekleştiğini belirtmeden geçmeyelim). Bu sefer de Beat Kuşağı yazarlarının mekanı olan kitapçı kütüphane ve yayınevi özelliklerine birkaç saat kitapçıda çalışmaları karşılığında gezginler için yatakhane işlevini de eklemiş. 

"Yabancılara düşmanca davranmayın, belki de tedbil-i kıyafet meleklerdirler."

Bu kadar tarih yeter. Merak edenler Sheakespeare and Company başlıklı kitaptan detayları okuyabilirler. Gelelim neler var neler kısmına.

Merdivenler?

Shakespeare and Company yan yana iki kitapçıdan oluşuyor. Sırtınızı Sen Nehri’ne verdiğinizde sağınızda kalan dükkan yeni kitapların satıldığı yer. Kitaplar İngilizce ve çoğu karton kapaklı. Duvarları tavana kadar kitaplarla kaplı. Kitap doz aşımından anlaşılmayan hem tematik hem de alfabetik bir düzen var. Dükkanın ön kısımlarında edebiyat hakim, derinliklere doğru, kültür, sanat, yemek gibi farklı konular kendine yer bulmuş. 

Üst kat ise çocuk ve gençlere yönelik kitaplarla Sylvia Beach’in anısına adanmış bir kütüphaneye mekan oluyor. Burada bir küçük bölüm ziyaretçilerin notlarıyla dolu, bir başka minicik kulübede ise eski bir daktilo, bir masa, bir lamba ve bir sandalye var. Sylvia Beach kütüphanesinde bir zamanlar Simone de Beauvoir, Jean Paul Sartre ve Sylvia Beach’e ait olan kitaplar yer alıyor. Kütüphanedeki okuma salanı aynı zamanda birçok etkinliğin mekanı.Shakespeare and Company yan yana iki kitapçıdan oluşuyor. Sırtınızı Sen Nehri’ne verdiğinizde sağınızda kalan dükkan yeni kitapların satıldığı yer. Kitaplar İngilizce ve çoğu karton kapaklı. Duvarları tavana kadar kitaplarla kaplı. Kitap doz aşımından anlaşılmayan hem tematik hem de alfabetik bir düzen var. Dükkanın ön kısımlarında edebiyat hakim, derinliklere doğru, kültür, sanat, yemek gibi farklı konular kendine yer bulmuş. 

Okuma salonu

Üst kat ise çocuk ve gençlere yönelik kitaplarla Sylvia Beach’in anısına adanmış bir kütüphaneye mekan oluyor. Burada bir küçük bölüm ziyaretçilerin notlarıyla dolu, bir başka minicik kulübede ise eski bir daktilo, bir masa, bir lamba ve bir sandalye var. Sylvia Beach kütüphanesinde bir zamanlar Simone de Beauvoir, Jean Paul Sartre ve Sylvia Beach’e ait olan kitaplar yer alıyor. Kütüphanedeki okuma salanı aynı zamanda birçok etkinliğin mekanı.

"Sylvia Beach Kütüphanesine hoş geldiniz.
Kitaplar okumanız için burada ancak lütfen bu cömertliğin karşılığını
 kitapları aldığınız yere doğru sırayla geri koyarak verin."

Buraya girip de kitap bolluğu içinde kendinizi kaybederseniz girişin solunda yer alana bizim seçtiklerimizi temalı köşeye bakabilirsiniz. Shakespeare and Company’nin de tuzunun bulunduğu güzel kitaplar ver burada. Eğer yeni veya ikinci el fark etmez, kitap alırsanız ilk sayfasına kocaman bir Shakespeare and Company damgası vurulacağını bilin. Kitap aşığı bir arkadaşınız için en güzel hediye bu olabilir.

Soldaki dükkan ise ikinci el kitapların bulunduğu yer. Geç giderseniz diğerine nazaran daha erken kapanan bu bölümü öncelikle gezmenizi tavsiye ederim. Bir de sabırlı olmanızı. Çünkü bu kısımda düzen gerçekten çok az. Bazı raflar düzenlenmiş olsa da kitapların çoğunluğu yığınlar halinde her yerde, masalarda, zeminde, raflarda, sandalyelerde… 19. yüzyılda basılmış bir kitabın altından Amis’e ait bir roman onun da altından bir klasik çıkması mümkün. Eğer şansınız yaver giderse başka yerde bulamayacağınız kitapları burada bulabilirsiniz. Gerçekten sürprizlerle dolu bir yer; aradığınız bir kitabı değil ama kitabın eski sahibinin fotoğraflarını da bulmanız mümkün. Yok ben satıcıyım derseniz öğleden akşam 7’ye kadar özellikle karton kapaklı kitaplarınızı getirebilirsiniz. 

İkinci el kitaplar... Başka bir yerde Yachar Kemal de gördüm. 

Etkinlikler, etkinlikler...

2011 yılında ölen Whitman’ın kızı tarafından işletilen Shakespeare and Company sıradan bir kitapçıdan daha çok bir edebiyat merkezi gibi: çocuk saatleri, kitap klübü toplantıları, okuma ve yazma atölyeleri, söyleşiler, imza günleri, dinletiler, FestivalandCo Edebiyat Festivali…

Geçmişiyle, detaylarıyla, edebiyat dünyasına etkisiyle, aslını koruyan ilginç Shakespeare and Company kitap severler için büyülü bir dünya. Bana sadece burası yetmez diyenler için Paris’te İngilizce kitap satan kitapçılar yakında geliyor…

Sağım solum kitap.